Felicia Abban

Felicia Abban yɛ Ghananyi basia a wɔwoo no wɔ (afe 1935, 4 Sanda 2024). Ɔno nye basia a odzi kan yɛ mfonyintwanyi. Nna ɔyɛ no dɛ ne dadaa ɛdwuma. Felicia Abban yɛ edwuma dɛ mfonyitwanyi ma Ghana man panyin a ɔdzi nkan a ne dzin dze Kwame Nkrumah. Ɔyɛ edwuma mfe pii wɔ 1960s.

Abrabɔ Ahyease

Wɔ woo Felicia Abban wɔ afe 1935 wɔ Atɔe mantɔw wɔ Ghana. Felecia nyinii wɔ Sekondi-Takorad a ɔben ɛpo. Ɔyɛ abakan a na ɔda mba esia nta mu. Ɔfa n'egya J.E. Ansah n'anamuntu abra na woedzi 14. Na ɔyɛ adzesuanyi wɔ n'egya ne mfonyitwa edwuma mu.

Abban sua adze mfe anan(4) a ɔreyɛ edwuma ama n'egya J.E Ansah. Felicia fir Takoradi kɔr Accra abra na wɔ'edzi 18. Accra na Ɔbuɛ ne mfonyintwa edwuma a odzi nkan. obue edwuma wɔ mbir kumaa bi mu. Na n'dwuma kuw ne dzin dze "Mrs Felicia Abban Day and Night Quality Art Studio" a nna ɔwɔ Jamestown kuro ni mfininfi wɔ 1955.

Felicia ne kun Robert Abban yɛ tan a na Kwame Nkrumah ne mfonyi, nhyeren na Ghana frankaa wɔ mu. Tan no na wɔdze dzii Ghana ne fahodze afehyɛ wc 1957. Abban ne mfonyintwa edwuma ben mfonyitwa edwuma bi tse dɛ J.K. Bruce Vanderpuije ne “Deo Gratias” na James Barnor ne “Ever Young Studio”.

Dɛm nkrofo yi so bua Ghana mfonyitwafo abakwasɛm wɔ yen mbir yi mu. Nna ɔtse dem asaana Ghana bɛnya ni fahodze. "Deo Gratias" ne dwumakɔw a ɔdaho yɛ edwuma hen mbir yi mu wɔ Accra. Tamakloe ne egya James Koblah Bruce-Vanderpuije na obue wɔ 1922, ɔgye abodzin pii wo man no mu. Otwa ndwuma etsitsir a ɔfa Ghana abakwasem ho.

Nye Mfonyintwa Edwuma

Felicia ne mfonyintwa edwuma hyɛ ase wɔ abra osua mfonyintwa wɔ ne egya hɔ. Nna ɔyɛ ɔbaa kor pɛ a osua mfonyintwa wɔ ne egya n'edwuma mu hɔ. Felica Abban nye Ghana ɔbaa a odzi nkan yɛ mfonyintwanyi. Ɔkor do bɛyɛɛ nyimpa tsitsir wɔ Africa. Nna nyimpa pii bu no b3sii ndɛ. Felicia yɛ edwuma ma Ghana man panyin a odzi nkan Kwame Nkrumah na obua wo Ghana nsesa pii mu.

Odzika wɔ ne mfonyintwa ho (self-portraits), Nkanka ma otwa dwumadzi ase a nna ɔdze rekyerew n'edwuma aa oyɛ wɔ 1950's rokɔ 1970s. Abban bue ne edwuma wɔ Accra afe 1955. Ɔkɔr do faa mbaa adzesua a nna ɔkyerɛɛ hɔn mfonyintwa. Dodow nyim no dɛ akwanya ma mbaa mfonyintwa a obɔɔ Afrika ho dahor ma amanaaman.

Ebusua

Felicia Abban waree Robert Abban. Okunyin Abban, nna ɔyɛ panyin wɔ "Ghana Textiles and Manufacturing Company (GMTC)". Ɔbua seniyɛnyi Kwaw Ansah ma obɛyɛ ma yɛ nyim no ndɛ yi, okcr do bua Kofi Ansah atar yɛ nyi wɔ nkerɛkyerɛ mu. Hɔn mu kor yɛ ni nua.