Helena Ritz Fathia Nkrumah (/nərˈkrʊˈmɑːr/ nər-KRUU-MAR) ( Kwakwar 22, 1932 – Esusow Aketseaba 31, 2007),[1][2] wɔwoo Fathia Halim Rizk (Arabic: فتحية حليم رزق), na ɔyɛ Coptic Egyptian na Ewuraba odzii kan wɔ aber a Ghana nyaa ne fahodzi na ɔyɛ Kwame Nkrumah ne yer, ɔyɛ Ɔmanpanyin a odzi kan.

Fathia Nkrumah
human
Bɔbeafemale Sesa mu
Country of citizenshipEgypt, Ghana Sesa mu
Name in native languageفتحية حليم رزق Sesa mu
Birth nameFathia Halim Ritzk Sesa mu
Given nameFathia Sesa mu
Family nameRizk Sesa mu
Date of birth22 Kwakwar 1932 Sesa mu
Bea a wɔwoo noCairo Sesa mu
Date of death31 Esusow Aketseaba 2007 Sesa mu
Bea a owuiCairo Sesa mu
Manner of deathnatural causes Sesa mu
Cause of deathstroke Sesa mu
Place of burialKwame Nkrumah Museum Sesa mu
SpouseKwame Nkrumah Sesa mu
ChildSamia Nkrumah, Sekou Nkrumah, Gamal Nkrumah Sesa mu
Native languageEgyptian Arabic Sesa mu
Languages spoken, written or signedEnglish, Arabic Sesa mu
Occupationteacher, bank teller, politician Sesa mu
Position heldFirst Lady of Ghana Sesa mu
Educated atCairo University Sesa mu
Work locationZeitoun Sesa mu
Member of political partyConvention People's Party Sesa mu
Religion or worldviewCopts Sesa mu

Fathia Nkrumah wɔwoo no dɛ Coptic Christian family na wɔtsetsee  no wɔ Zeitoun, bea bi wɔ Cairo. Na ɔyɛ abakan ma civil servant a owu ntsɛm; Fathia ne na nko na ɔhwɛ no fitsi aber a ne kun wui no.

Abrabɔ Ahyɛse  na nwomasua sesa mu

Wɔwoo no dɛ Fathia Halim Rizk wɔ Zeit8oun, Cairo, wɔ 1932. N'egya yɛɛ edwuma clerk wɔ Egyptian telephone company na owu ntsɛm , ɔma ne maame bɛyɛɛ kunaafo na ɔdze n'ahoɔdzen tsetsee Fathia. Na ɔyɛ ba panyin wɔ mba enum mu wɔ n'ebusua mu.[3]

Owie ntoado nwomasua no, ehɔ na osuaa French,[4] Ɔyɛɛ edwuma dɛ kyerɛkyerɛnyi wɔ ne skuul wɔ Zeitoun, Notre Dame des Apôtres. Ɔnam dɛ na n'enyiwa nngye adzekyerɛ ho no, ɔkɔ yɛɛ edwuma wɔ sikakorabea.

Awar sesa mu

Frederick, Americanyi journalist, dze ne buukuu too gua wɔ 1967, ɔse Nkrumah sumaa ne nyɛnko, Alhaji Saleh Said Sinare, a na ɔka Ghana Muslimfo a wodzii kan kosua adze wɔ Egypt, dɛ ɔnhwehwɛ yer a ɔyɛ Kristonyi a ofri Egypt mma no, na Fathia ka mbasiafo enum a wotwa tun a woyii hɔn.[4] Wɔ dɛm gyinabea no , Kwame Nkrumah dze n'ano sii no ho dɛ ɔbɔware no. Ne maame na n'enyiwa nngye ho dɛ obi a onnfi hɔn ɔman no mu bɛsan abɔwar efi ne mba no mu ma w'efir hɔn ɔman mu,tse dɛ ma Fathia ne nua banyin nye ne yer a ɔyɛ English efi Egypt no.

Fathia kyerɛ mu dɛ Nkrumah yɛ anti-colonial hero, tse dɛ Nasser, naaso ne maame ammpen dɛ ɔnye no bɛkasa anaa obehyira awar no. Nkrumah waree Fathia wɔ Christianborg Castle, Nkran wɔ ewimber no wɔ 1957 New Year's Eve wɔ abet a wɔbaa Ghana.[5]

Ofi Ghana na ekyir abrabɔ

Fathia Nkrumah na ɔyɛ maame ma mboframba  ebiasa wɔ a wotuu no kun a ɔyɛ Ghana ne military coup d'état a odzii kan  kɔɔ yie wɔ 24 Kwakwar 1966.[6] Ɔdze ne mba no kɔɔ Cairo, maa hɔn ntsetsee wɔ aber a na ne kun wɔ exile wɔ Guinea.

Ne mba nyinaa ayɛ edwuma akɔhyɛ amanyɔsɛm ho . Ne ba basia , Samia Nkrumah, na ɔyɛ eguamutranyi ma Convention People's Party (CPP),  Ghana amanyɔ kuw a n'egya tsewee, fri 2011 dze ba 2015.[7]

Ne wu sesa mu

Fathia wui wɔ 31 Esusow Aketseaba 2007 wɔ Badrawy Hospital wɔ Cairo wɔ  stroke a onyaa wɔ nyarba a onyae n'ekyir.[2]

Wɔyɛɛ n'eyi wɔ Coptic Orthodox Cathedral Church wɔ Cairo na Pope Shenouda III na odzii ho dwuma wɔ 1 Obiradzi 2007. N'ekyir no, wɔdze Fathia Nkrumah ne ho ndzɛmba baa Ghana bɛyɛɛ n'eyi wɔ State House na, na wodzii ne "daa ebisadze ekyir", dɛɛ wobɛsie no wɔ ne kun ne nkyɛn wɔ  Kwame Nkrumah Memorial Park.[8]

Hwɛ iyi nso sesa mu

• Ghana

• Kwame Nkrumah

• Samia Nkrumah

• List of Copts

Nhwɛdo sesa mu

• ^ modernghana.com ::: Fathia Nkrumah Unwell

• ^ Jump up to:a b Ghanaweb

• ^ "Nkrumah, Fathia (c. 1931—)". Encyclopedia.com. 2002.

• ^ Jump up to:a b "The Insufficiency of Pan-Africanism as We Know It". The Nation. 7 July 2016.

• ^ Fathia Nkrumah by her son Gamal Nkrumah

• ^ Myjoyonline.com Ghana News :: Fathia Nkrumah is dead ::: Breaking News | News in Ghana | politics

• ^ "Samia wins heart of CPP guru". Modern Ghana. Retrieved 2021-09-17.

• ^ "copticafrica.org :: Photo Gallery ::: Bishop Antonious Markos, Bishop of African Affairs of the Coptic Orthodox Church (COC) from Egypt being assisted by his members to officiate at the Burial Service. ::: Ghana Photos Online". Archived from the original on 2009-06-17. Retrieved 2009-06-13.